വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങൾ ഇന്ത്യയുടെ വൈവിധ്യമാർന്ന ജീവജാലങ്ങളുടെയും ആവാസവ്യവസ്ഥകളുടെയും സങ്കേതങ്ങളാണ്. 1972-ലെ വന്യജീവി സംരക്ഷണ നിയമപ്രകാരം സംരക്ഷിച്ചു വരുന്ന വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങൾ ആവാസ വ്യവസ്ഥകളെ അതെ പടി നിലനിര്ത്തുന്നതില് വലിയ പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. കൂടാതെ വന്യജീവികളുടെ എണ്ണത്തെ നിയന്ത്രിക്കുകയും പാരിസ്ഥിതിക അപകടങ്ങളില്ലാതെ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
ഹിമാലയത്തിലെ മഞ്ഞുമൂടിയ ഉയരങ്ങൾ മുതൽ താർ മരുഭൂമിയിലെ ചുട്ടുപൊള്ളുന്ന സമതലങ്ങൾ വരെ വ്യത്യസ്തങ്ങളായ ആവാസവ്യവസ്ഥയുള്ള ഇന്ത്യയിൽ 573-ലധികം വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങൾ ഉണ്ട്. അവയെല്ലാം തന്നെ വൈവിധ്യമാർന്ന സസ്യജന്തുജാലങ്ങളാൽ സമ്പന്നമാണ്. മനോഹരമായ ഭൂപ്രകൃതിക്ക് പേരുകേട്ടതും പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ ഭാഗമായി കേരളത്തിൽ 18 വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങൾ ഉണ്ട്. ഒരു സംസ്ഥാനം എന്ന നിലയിൽ കേരളം വന്യജീവി സംരക്ഷണത്തിൽ സുപ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നു.
ഇന്ത്യയിലെ വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങളുടെ ശൃംഖല:
നവംബർ 2023-ലെ കണക്ക് പ്രകാരം ഇന്ത്യയില് 573 വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങള് ഉണ്ട്. ഇത് രാജ്യത്തിന്റെ ആകെ വിസ്തൃതിയുടെ 3.76 ശതമാനമാണ്. ഈ കണക്കുകൾ തന്നെ രാജ്യത്തിന് വന്യജീവി സംരക്ഷണത്തിനോടുള്ള പ്രതിബദ്ധത വെളിപ്പെടുത്തുന്നു.
കേരളത്തിലെ വന്യജീവിസങ്കേതങ്ങൾ :
ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സമൃദ്ധിയുടെ കാര്യത്തില് പേരുകേട്ട പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ ഭാഗമായി കേരളത്തില് 18 വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങളാണ് ഉള്ളത്. നിരവധി പക്ഷിമൃഗാദികളുടെ പ്രധാനപ്പെട്ട ആവാസഗേഹമാണിവിടം. വംശനാശ ഭീഷണി നേരിടുന്ന ജീവികൾ, പാരിസ്ഥിതിക പ്രാധാന്യമുള്ള സസ്യജന്തുജാലങ്ങള് എന്നിവയെ സംരക്ഷിക്കുന്നത് മുതല് പാരിസ്ഥിതിക സന്തുലിതാവസ്ഥ കാത്തു സൂക്ഷിക്കുന്നത് വരെ വളരെ പ്രാധാന്യമുള്ള കടമകള് നിര്വഹിക്കുന്ന ഈ വന്യജീവിസങ്കേതങ്ങള് സംരക്ഷിക്കുന്നത് വഴി പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തില് കേരളം കാണിച്ച് വരുന്ന ശുഷ്കാന്തി ആണ് വ്യക്തമാവുന്നത്.
സൈലന്റ വാലി നാഷണൽ പാർക്കിന്റെ ഫ്ലാഗ്ഷിപ്പ് സ്പീഷീസായ സിംഹവാലൻ കുരങ്ങുകൾ മുതൽ ശെന്തുരുണി വന്യജീവി സങ്കേതത്തിലെ ചെങ്കുറിഞ്ഞി വൃക്ഷം വരെ സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്ന കേരളത്തിലെ വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങൾ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ സമ്പന്നമായ ജൈവവൈവിധ്യത്തിന്റെ ഒരു നേർക്കാഴ്ച നൽകുന്നു.
കേരളത്തിലെ വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങൾ
കേരളത്തിലെ 18 വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങളുടെ ശൃംഖല വൈവിധ്യമാർന്ന സസ്യജന്തുജാലങ്ങളുടെ ഒരു അഭയസ്ഥാനമായി നിലനിൽക്കുന്നു. സംസ്ഥാനത്തിന്റെ പാരിസ്ഥിതിക പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ജൈവവൈവിധ്യ സംരക്ഷണം, ആവാസ വ്യവസ്ഥയുടെ സംരക്ഷണം, വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന ജീവജാലങ്ങളുടെ സംരക്ഷണം തുടങ്ങിയ സുപ്രധാനമായ പങ്കു വഹിക്കുന്നവയാണ് ഇവ.
കേരളത്തിലെ വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങൾ
ജൈവവൈവിധ്യം നിലനിർത്തൽ: കേരളത്തിലെ വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങൾ സസ്യജന്തുജാലങ്ങളുടെ ഒരു വലിയ ജീൻ പൂളായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ഇവയിൽ സവിശേഷവും അപൂർവ്വവുമായ ധാരാളം വന്യജീവികൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, ചൂലന്നൂർ മയിൽ സങ്കേതം വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന ഗ്രേ ജംഗിൾഫൗൾ (Gallus sonneratii) എന്ന ഇനത്തിന്റെ ഒരു പ്രധാന ആവാസവ്യവസ്ഥയാണ്. കുറിഞ്ഞിമല സങ്കേതം ഇരവികുളം ദേശിയോദ്യാനത്തിന്റെ flagship species ആയ വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന നീലഗിരി ഥാറിനെ (Nilgiritragus hylocrius) സംരക്ഷിക്കുന്നു. കൂടാതെ ഈ അതുല്യമായ ആവാസവ്യവസ്ഥ വിവിധ പ്രാദേശിക സസ്യജന്തുജാലങ്ങൾ ക്കൊപ്പം 12 വർഷത്തിലൊരിക്കൽ പൂക്കുന്ന അതിമനോഹരവും അപൂർവവുമായ നീലക്കുറിഞ്ഞിയെയും (Strobilanthes kunthiana) സംരക്ഷിക്കുന്നുണ്ട്.
ആവാസ വ്യവസ്ഥകൾ സംരക്ഷിക്കൽ : വയനാട് വന്യജീവി സങ്കേതത്തിലെ സമൃദ്ധമായ മഴക്കാടുകൾ മുതൽ മംഗളവനം പക്ഷി സങ്കേതത്തിലെ കണ്ടൽക്കാടുകൾ നിറഞ്ഞ തീരദേശം വരെ ഓരോ വന്യജീവിസങ്കേതവും സവിശേഷമായ ആവാസവ്യവസ്ഥയെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു.
ഈ സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങൾ പാരിസ്ഥിതിക ബഫറുകളായി പ്രവർത്തിച്ച് ജലപ്രവാഹം നിയന്ത്രിക്കുകയും, മണ്ണൊലിപ്പ് തടയുകയും, കൂടാതെ പ്രകൃതിദത്ത വായുവിന്റെയും ജലത്തിന്റെയും ഗുണനിലവാരം നിലനിർത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന് പീച്ചി-വാഴാനി വന്യജീവിസങ്കേതം പെരിയാർ നദിയുടെ ഒഴുക്ക് നിയന്ത്രിക്കുന്നതിൽ നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കുക വഴി ചുറ്റുമുള്ള സമൂഹത്തെയും കൃഷിയെയും നിലനിർത്തുന്നു.
വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന ജീവികളെ സംരക്ഷിക്കൽ: കേരളത്തിലെ വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങൾ വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന അനേകം ഇനങ്ങൾക്ക് അഭയം നൽകുന്നു. ഇടുക്കി വന്യജീവി സങ്കേതം വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന ഏഷ്യൻ ആന (Elephas maximus) കൾക്ക് ആവാസവ്യവസ്ഥ ഒരുക്കുന്നു. അതേസമയം തട്ടേക്കാട് പക്ഷി സങ്കേതം ഗ്രേറ്റ് ഹോൺബിൽ (Buceros bicornis) പോലെയുള്ള പക്ഷികളെ സംരക്ഷിക്കുന്നു.
ഇത് പോലെ, പെരിയാറിലെ ഉയർന്ന പുൽമേടുകൾ മുതൽ മലബാർ വന്യജീവി സങ്കേതത്തിലെ തോട്ടങ്ങൾ വരെ കേരളത്തിലെ ഓരോ സങ്കേതങ്ങളും, പാരിസ്ഥിതിക സന്തുലിതാവസ്ഥയും അതുല്യമായ ജീവജാലങ്ങളുടെ നിലനിൽപ്പും ഉറപ്പാക്കുന്നതിൽ നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. ഈ സങ്കേതങ്ങളെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിലൂടെ വന്യജീവികളുടെ നിലനില്പ്പും അത് വഴി നമ്മുടെ സ്വന്തം പരിസ്ഥിതിയുടെ ആരോഗ്യവും സുസ്ഥിരതയും ഉറപ്പാക്കുന്നു.